Plamka (nazywana także plamką żółtą) jest częścią siatkówki w której znajduje się największe skupisko komórek światłoczułych. Można powiedzieć, że to najważniejszy punkt w siatkówce, dzięki któremu widzimy barwy, a nasz wzrok jest ostry – warto zaznaczyć, wymiar plamki jest bardzo mały i nie przekracza 4mm2. Podobnie jak cała siatkówka, plamka jest narażona na występowanie patologii do których zaliczamy tak zwany otwór w plamce.
Otwór w siatkówce – przyczyny
Patofizjologia powstawania otworu w plamce jest związana z kurczeniem się ciała szklistego (co następuje naturalnie, wraz z wiekiem). Pozostałe czynniki, które predysponują do występowania otworu w plamce to między innymi uraz i postępująca, wysoka krótkowzroczność. Schorzenie zazwyczaj występuje u osób starszych (po 60 roku życia), częściej u kobiet. Szacuje się, że u jednej na pięć osób otwór w plamce może występować także w drugiej gałce ocznej (do 20% chorych).
Przeczytaj więcej o leczeniu AMD
Otwór w plamce żółtej oka – objawy
Z uwagi na funkcje jakie pełni plamka żółta, objawy które towarzyszą otworowi plamki dotyczą oczywiście zmysłu widzenia. Do zaburzeń tych możemy zaliczyć zniekształcenie obrazu oraz spadek ostrości wzroku. Pacjenci często przychodzą do lekarza okulisty zgłaszając trudności z widzeniem –jako pierwsze niejednokrotnie pojawia się pogorszenie zdolności czytania czy pisania. Wraz z rozwojem schorzenia coraz większe trudności sprawia wykonywanie czynności dnia codziennego. W takiej sytuacji koniecznie należy zgłosić się do lekarza okulisty celem przeprowadzenia odpowiedniego badania diagnostycznego. Nie warto zwlekać z wizytą, bowiem często czas jest krytycznym punktem dla podjęcia skutecznego leczenia, które pozwoli na odzyskanie wzroku.
Otwór w plamce żółtej – diagnostyka
Jednym z badań, które wykonuje się przy podejrzeniu występowania otworu w plamce żółtej jest badanie dna oka wziernikiem. Nazwa badania może budzić strach i niepokój, jednak należy wspomnieć, ze jest to często i rutynowo wykonywane badanie. Przed diagnostyką dna oka podaje się leki, które mają za zadanie rozszerzyć źrenicę. Stan ten może utrzymywać się do kilku godzin i należy pamiętać, że w tym czasie nie można prowadzić pojazdów mechanicznych. Wziernikowanie dna oka nazywane jest także oftalmoskopią.
Zdecydowanie bardziej zaawansowanym badaniem wykonywanym przy podejrzeniu otworu w plamce jest optyczna tomografia koherencyjna (w skrócie OCT). Technologia ta pozwala na nieinwazyjne badanie, dzięki któremu możliwe jest wykonanie obrazowania wszystkich struktur gałki ocznej. Diagnostyka z wykorzystaniem OCT ma szerokie zastosowanie w okulistyce. Pozwala na kwalifikację do ewentualnego zabiegu, a w razie konieczności umożliwia ocenę jego efektywności. Podobnie jak w przypadku oftalmoskopii, przed wykonaniem badania OCT podaje się krople rozszerzające źrenice.
Poznaj cennik leczenia AMD
Otwór w plamce oka – leczenie
Leczenie otworu w plamce żółtej oka nie wymaga tak szybkiej ingerencji lekarskiej jak ma to miejsce na przykład w odwarstwieniu siatkówki – należy jednak pamiętać, że im szybciej zostanie wykonany zabieg, tym większa szansa na odzyskanie prawidłowego widzenia. Oczywiście głównym zadaniem leczenia jest zamknięcie powstałego otworu w plamce żółtej, ograniczenie progresji utraty wzroku i przywrócenie prawidłowego widzenia. Podobnie jak w innych chorobach okulistycznych dla tego schorzenia nie opracowano terapii farmakologicznej. Dobre efekty przynosi za to zabieg chirurgiczny – wielu chorych odzyskuje wzrok – dotyczy to nawet 90 procent pacjentów. Warto jednak zaznaczyć, że proces ten może trwać nawet kilkanaście miesięcy.
“Zabieg polega na wykonaniu witrektomii oraz usunięciu błony granicznej wewnętrznej. U niektórych chorych dochodzi do samoistnego wyleczenia, jednak jest to rzadkością. Po zabiegu chirurgicznym konieczne są wizyty u lekarza okulisty. Po wykonaniu zabiegu pacjent jeszcze tego samego dnia wraca do domu – dla powodzenia operacji bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza okulisty. Zabieg chirurgiczny wiąże się także z ryzykiem odwarstwienia siatkówki w przyszłości oraz rozwojem zaćmy.”
Autor: lek.med. Agata Kurzawa