Zaćma kojarzona jest z chorobą oczu osób starszych – w wyniku starzenia się organizmu dochodzi do zmętnienia soczewki oka. W konsekwencji wzrok ulega pogorszeniu – jest nieostry, zamazany, często dochodzi również do krótkowzroczności.
Zaćma, co to jest?
Zaćmę można podzielić według kilku kategorii – często stosuje się podział na zaćmę wrodzoną i nabytą. Wrodzona towarzyszy dzieciom już od pierwszych dni życia, a leczenie opiera się na chirurgicznej wymianie soczewki. Znacznie częściej występuje zaćma nabyta, która występuje na skutek starzenia się organizmu, zaburzenia metabolizmu, jako konsekwencja schorzeń ogólnych i miejscowych. Nie można zapominać także o czynnikach fizycznych i chemicznych, które mają znaczenie w patofizjologii powstawania zaćmy. W wyniku utraty przezierności soczewki, nie wszystkie promienie docierają na siatkówkę efektem czego widzimy gorzej.
Zaćma – przyczyny
Jak wcześniej wspomniano, przyczyny zaćmy są różne. Jedną z nich jest cukrzyca, która powoduje wcześniejszą i szybszą degenerację soczewki w porównaniu do innych ludzi, będących w tym samym wieku nie cierpiących na hiperglikemie. Jednym z przykładów zaćmy, która ma związek właśnie z cukrzycą jest zaćma pęczniejąca. Na skutek zaburzeń gospodarki węglowodanowej dochodzi do pęcznienia soczewki oka – mówiąc wprost soczewka chłonie wodę przez co zwiększa swoją objętość. Zaburzenie wzajemnych wymiarów w tak małej strukturze jaką jest oko skutkuje diametralnym pogorszeniem widzenia.
Zaćma – objawy
W przypadku zaćmy pęczniejącej i zwiększenia objętości soczewki może dojść do zwężenia kąta przesączania. To struktura, która jest odpowiedzialna za odpływ cieczy wodnistej z przedniej komory oka. Wszelkie nieprawidłowości, które są związane właśnie z kątem przesączania (takie jak zwężenie lub zamkniecie) mogą spowodować utrudnienie odpływu cieczy wodnistej z oka doprowadzając do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Efektem tych zaburzeń może być jaskra.
Objawy zaćmy zależą od jej zaawansowania oraz miejsca w którym soczewka utraciła swoje naturalne właściwości (dotyczy to wszystkich rodzajów zaćmy). Najczęściej pacjenci zgłaszają spadek ostrości wzroku, niewyraźny kontur przedmiotów, które oglądają zdarza się również podwójne widzenie (tak zwana diplopia). Występują także zaburzenia widzenia pod postacią krótkowzroczności.
Operacja zaćmy
Pogorszenie jakości wzroku znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Chwilową poprawę komfortu widzenia poprawiają okulary lub soczewki kontaktowe – jednak nie jest to sposób leczenia, który wyeliminuje przyczynę pojawiania się dokuczliwych objawów. Skuteczną metodą pozwalającą na odzyskanie sprawności widzenia jest operacyjne usunięcie soczewki i zastąpienie jej nową, o prawidłowej przezierności. Zapewne wiele osób czuje strach przed operacją oka – warto jednak podkreślić, że przed zabiegiem prowadzone są odpowiednie badania, dzięki którym możliwy jest dobór właściwej soczewki dla konkretnego pacjenta. Wysoki poziom zaawansowania technik operacyjnych w okulistyce pozwolił na przeprowadzenie wielu rodzajów zabiegów w znieczuleniu miejscowym. Znieczulenie ogólne zarezerwowane jest głównie dla dzieci oraz chorych, którzy nie współpracują dobrze z zespołem lekarzy. Zazwyczaj nie występują niepożądane skutki uboczne operacji. W większości przypadków, zabiegi poprawiają jakość widzenia przy założeniu, że pozostałe struktury oka są zdrowe (dotyczy głównie siatkówki oraz nerwu wzrokowego). Jeśli zauważyłeś u siebie pogorszenie wzroku, koniecznie umów się na wizytę do lekarza okulisty.
Bibliografia:
- Kelkar A., Kelkar J., Mehta H., Amoaku W. Cataract surgery in diabetes mellitus: A systematic review. Indian J Ophthalmol. 2018 Oct; 66(10): 1401-1410. doi: 10.4103/ijo.IJO_1158_17. PMID: 30249823; PMCID: PMC6173035.
- Javadi M.A., Zarei-Ghanavati S. Cataracts in diabetic patients: a review article. J Ophthalmic Vis Res. 2008 Jan; 3(1): 52-65. PMID: 23479523; PMCID: PMC3589218.
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobysoczewki/73341,zacma