Zaćma to jedna z najczęściej występujących chorób narządu wzroku dotycząca soczewki oka. Powoduje niewyraźne widzenie spowodowane mętnieniem soczewki. W przypadku zaćmy wtórnej mowa o pogorszeniu widzenia wynikającego z namnażania się komórek nabłonka. Takie pogorszenie widzenia może wystąpić u Pacjentów wcześniej ciepiących już na kataraktę Niestety to choroba, która może powrócić nawet po wielu latach od zabiegu usunięcia zaćmy pierwotnej. Czym jest zaćma i na czym polega zabieg kapsulotomii tylnej wykonywany w przypadku pojawienia się zaćmy wtórnej?
Co to jest zaćma wtórna i jakie są jej przyczyny?
Zaćma wtórna nie jest z technicznego punktu widzenia tą samą dolegliwością co pierwotne schorzenie. To raczej powikłanie po usunięciu katarakty, na skutek którego powstaje zmętnienie torebki tylnej soczewki (Posterior Capsule Opacification – PCO).
Po implantacji soczewki namnażające się komórki nabłonka torebki napływają na jej tylną część, czyniąc ją grubszą i mniej przezierną dla światła. Torebka soczewkowa może ulec przymgleniu, podobnie jak wcześniej zamgleniu ulegała soczewka z powodu:
- starzenia się struktur oka,
- urazów gałki ocznej,
- stanów zapalnych oczu,
- zaburzeń metabolicznych (np. cukrzycy),
- współistniejących chorób oczu (PEX).
Zmętnienie tylnej torebki soczewki, czyli pozostałości po torebce, z jaką mamy do czynienia po operacji zaćmy, powoduje pogorszenie widzenia i zaburzenia ostrości, podobnie jak przy zaćmie pierwotnej. Zamglona torebka, jak zażółcona, zmięta folia, stanowi przeszkodę na drodze światła od rogówki do siatkówki, na której ma powstać obraz.
Takie przymglenie jest znacznie łatwiej i szybciej usuwane niż miało to miejsce w przypadku pierwotnej, zaćmionej soczewki. Procedura jest wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, a podczas całego zabiegu usunięcia zaćmy wtórnej Pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości.
Zaćma wtórna – objawy
Charakterystyczne symptomy powstawania zaćmy wtórnej to:
- zamglenie obrazu,
- spadek ostrości i kontrastu,
- zaburzenia w widzeniu barw,
- krzywienie obrazu,
- dwojenie jednooczne.
Niestety w przypadku zaćmy wtórnej zmętnienie może wystąpić już po kilku tygodniach od pierwszego zabiegu lub wcale. Objawy pojawiają się niekiedy także po kilku latach. Co do tej kwestii, nie ma żadnej reguły.
Usunięcie zaćmy wtórnej – leczenie metodą kapsulotomii laserowej
Formą leczenia zaćmy wtórnej jest zabieg kapsulotomii. Działanie polega na usunięciu przeszkody w widzeniu. Zamglenie tylnej powierzchni torebki soczewki jest usuwane laserowo z wykorzystaniem lasera Nd:YAG. Zabieg nazywany jest kapsulotomią tylną i polega na wykonaniu niewielkiego otworu w tylnej torebce soczewki.
Podczas zabiegu Pacjent przebywa w pozycji siedzącej. Oko zostaje znieczulone kroplami, a źrenica poszerzona (również kroplowo). Kapsulotomia tylna jest bezbolesna, a zabieg trwa kilkanaście sekund. Okulista nakłada na oko specjalną soczewkę i kieruje na tylną torebkę wiązkę laserową. Wystarcza kilka impulsów laserowych, aby wykonać właściwy otwór i usunąć zmętniałą przeszkodę w celu przywrócenia ostrości widzenia. Laserowe usuwanie zaćmy wtórnej to jedyny, skuteczny zabieg w leczeniu przymglenia torebki soczewki.
Czy zaćma wtórna może się powtórzyć? Leczenie zaćmy wtórnej
Zaćma wtórna może pojawić się ponownie nawet po wykonaniu zabiegu laserowego, takiego jak kapsulotomia tylna. Jednak zdarza się to wyjątkowo rzadko. Laser stosowany podczas kapsulotomii zazwyczaj rozwiązuje problem w oku po operacji zaćmy pierwotnej w sposób ostateczny. Jeżeli jednak dojdzie do ponownego rozwoju zaćmy wtórnej, ponownie można wykonać zabieg przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym typu kapsulotomia tylna.
FAQ
Jak wyleczyć zaćmę wtórną?
Metodą leczenia zaćmy wtórnej jest zabieg kapsulotomii tylnej, który trwa kilkanaście sekund i jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Polega na wykonaniu otworu w centralnej części torebki tylnej soczewki.
Czy zabieg usunięcia zaćmy wtórnej boli?
Podczas wykonywania zabiegu kapsulotomii tylnej Pacjent jest znieczulany za pomocą kropli. Całe działanie jest więc całkowicie bezbolesne i trwa kilkanaście sekund. Procedura jest przeprowadzana na siedząco w warunkach ambulatoryjnych.
Czy zaćma wtórna może się powtórzyć?
Zaćma wtórna może pojawić się ponownie, jednak zdarza się to bardzo rzadko. Jeżeli zaistnieje taka sytuacja, bez problemu można ponownie wykonać zabieg usunięcia zmętnienia metodą laserową.
Źródła:
- Rusin-Kaczorowska, Katarzyna, and Piotr Jurowski. “Qualification and methods of laser capsulotomy in pseudophakic eye.” Klinika Oczna/Acta Ophthalmologica Polonica 114.2 (2012): 143-146.
- Iwaszkiewicz-Bilikiewicz, Barbara. “„Zaćma (cataracta) Cataract”.” Geriatryczne problemy kliniczne (2008): 252-54.
- Grabska-Liberek, Iwona, Dorota Derlacka, and Agnieszka Skowyra. “Nowoczesne metody leczenia zaćmy New methods of treatment of cataract.”