Wady wzroku to zaburzenia widzenia, które występują coraz częściej i wymagają wizyty u okulisty, dokładnego zbadania układu optycznego oka i właściwej korekcji. Wśród najpopularniejszych zjawisk tego typu można wyróżnić krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. W ostatnim przypadku to wada wzroku, która według szacunków ekspertów dotyczy około 30% światowej populacji. Oczywiście nie u wszystkich jest już wykryta. Przez wiele lat wydawało się, że na takie schorzenie nie ma odpowiedniego leczenia, podobnie jak w przypadku krótko- i nadwzroczności. Pojawienie się laserowej technologii otworzyło jednak nową epokę w medycynie i dało możliwość skutecznego leczenia wad wzroku.
Czym jest astygmatyzm i jak widzi osoba z astygmatyzmem?
Jedną z najważniejszych struktur w naszym narządzie wzroku jest ukryta we wnętrzu gałki ocznej siatkówka. Znajdują się na niej komórki wzrokowe, które odbierają bodźce ze świata zewnętrznego, a następnie przekazują je do mózgu, gdzie powstaje ostatecznie widziany przez nas obraz. Warunkiem tego, by był prawidłowy, jest m.in. punktowe ogniskowanie się promieni świetlnych na siatkówce.
W astygmatyzmie, określanym też jako niezborność, ten proces nie przebiega prawidłowo. Wiązki światła skupiają się nie w jednym, ale w dwóch (lub więcej) miejscach siatkówki, przez co powstający obraz jest nieostry i ulega rozmyciu. Skąd bierze się taka wada wzroku? Najczęstsze przyczyny to nieprawidłowy kształt rogówki lub soczewki oka przypominający piłkę do rugby.
Astygmatyzm to zaburzenie, w którym krzywizna rogówki jest niesymetryczna. Odpowiadając na pytanie, jak widzi astygmatyk, (w zależności od rodzaju astygmatyzmu) niektóre linie mogą być widoczne w zupełnie inny sposób niż w rzeczywistości. Przy bardzo zaawansowanych wadach kwadrat może być postrzegany np. jako równoległobok.
Jakie są objawy astygmatyzmu?
Najogólniej rzecz ujmując, astygmatyzm objawia się niewyraźnym widzeniem. To, co jednak odróżnia go, chociażby od krótkowzroczności, to fakt, że w przypadku tej wady ostrość obrazu bardzo często różni się w zależności od płaszczyzny (lepiej widać linie pionowe niż poziome lub odwrotnie) i kąta, pod którym patrzymy.
Czasem wystarczy np. obrócić i przechylić głowę, aby zobaczyć coś lepiej. Prócz tego, osoba z astygmatyzmem dość często mruży oczy Pomaga to trochę wyostrzyć widziany obraz. Możliwe są również bóle głowy i oczu, a także skłonność do pocierania ich.
W astygmatyzmie o niewielkim nasileniu objawy mogą być na tyle słabo wyrażone, że można z nimi całkiem normalnie funkcjonować. Jednak w większości przypadków ta wada wymaga korekcji. Najczęściej stosuje się w tym celu okulary bądź soczewki kontaktowe.
Leczenie astygmatyzmu a korekcja wzroku
Astygmatyzm można korygować, aby nie dawał objawów w postaci niewyraźnego widzenia. Szkła i soczewki kontaktowe stosowane w korekcji astygmatyzmu różnią się nieco od tych, których używają krótko- i dalekowidze. Jeśli chodzi o okulary, zamiast „tradycyjnych” plusów i minusów, mamy tutaj tzw. cylindry, czyli szkła przypominające swoim kształtem właśnie wycinek cylindra. Są dopasowywane indywidualne, dzięki czemu mogą lepiej korygować wzrok, czyli dokładnie w tych płaszczyznach, w których Pacjent widzi najsłabiej.
W przypadku soczewek kontaktowych w astygmatyzmie stosuje się ich odmianę, czyli tzw. soczewki toryczne. Umożliwiają ostre widzenie i są bardzo komfortowe w noszeniu. Pomagają także niwelować bóle oczu i głowy. W razie potrzeby można nimi korygować także krótko- i nadwzroczność, gdy ta występuje razem z astygmatyzmem.
Trzeba jednak pamiętać, że nawet najlepiej dobrane szkła okularowe, soczewki kontaktowe czy laserowa korekcja wzroku nigdy nie skorygują schorzenia, a pozwolą jedynie ostro widzieć, dopóki oczywiście będą używane. Istnieje jednak metoda, która umożliwia całkowite pozbycie się wady. Jest nią laserowa korekcja wzroku.
Jak wyleczyć astygmatyzm za pomocą zabiegu laserowej korekcji?
Laserowa korekcja wzroku to niezwykle przyjazna dla Pacjenta forma korekcji, która przywraca w pełni wygodne, codzienne funkcjonowanie. Umożliwia pozbycie się zarówno astygmatyzmu rogówkowego, soczewkowego, mieszanego, jak i innych wad refrakcyjnych. Choć oko to skomplikowany narząd, zbudowany z wielu bardzo małych i niezwykle wrażliwych struktur, zabieg laserowej korekcji wzroku trwa zaledwie kilkanaście minut.
Dzięki zaawansowanej technologii używane lasery charakteryzują się wyjątkowo wysoką precyzją działania. Tym samym procedura jest szybka i bezpieczna zarazem. W razie nawet najmniejszego poruszenia gałki ocznej Pacjenta laser natychmiast przerywa pracę, tym samym praktycznie do zera minimalizując ryzyko niepożądanego cięcia.
Laserowa korekcja wzroku jest też całkowicie bezbolesna. Dzieje się tak dzięki zastosowaniu znieczulenia miejscowego podawanego w postaci kropli. Cały zabieg odbywa się w bardzo komfortowych dla Pacjenta warunkach. Przez cały czas pozostaje się w kontakcie z lekarzem i pod opieką najlepszych specjalistów.
Korekcja laserowa – diagnostyka, przygotowania i zalecenia dla Pacjenta
Zanim przystąpimy do zabiegu konieczne jest odbycie badania kwalifikacyjnego, które jest bezbolesne, trwa około 1,5 godziny i umożliwia lekarzowi dokładne poznanie oczu Pacjenta, a także dobór odpowiedniej metody laserowej korekcji wzroku. Wykonywane są m.in.: topografia rogówki, pomiar szerokości źrenic i komputerowa ocena refrakcji.
Po zabiegu laserowej korekcji wzroku potrzeba trochę czasu, zanim będziemy mogli cieszyć się jego pełnymi efektami. Prawidłowa ostrość widzenia powraca po kilku/kilkunastu dniach. Początkowo obraz jest nieco zamglony, a Pacjent przez krótki czas może doświadczać dyskomfortu w okolicy oczu. Wiąże się to z procesem gojenia i jest całkowicie normalne. Oczywiście rolę gra też zmienność osobnicza. U jednych będzie się to działo szybciej, u innych nieco wolniej.
Ważne, aby stosować się do zaleceń lekarza, m.in.: unikać tarcia oczu, ich kontaktu z drażniącymi substancjami, ograniczać wysiłek fizyczny, a także chronić wzrok przed promieniowaniem UV. Dzięki temu bardzo szybko będziemy mogli cieszyć się pełnymi efektami zabiegu.
Laserowa korekcja astygmatyzmu a stosowane metody
Laserowa korekcja wzroku umożliwia pozbycie się niewielkiego, średniego oraz dużego astygmatyzmu. Z kolei w przypadku leczenia krótko- i nadwzroczności jej zakres wynosi od -12 do +6 dioptrii. W użyciu jest kilka różnych rodzajów metod laserowej korekcji wzroku.
EBK, PRK i transPRK to tzw. metody powierzchniowe, które są polecane osobom z cienką rogówką lub aktywnie uprawiającym sport i przez to narażonym na urazy okolicy oczu. FemtoLASIK to metoda głęboka. Lentivu® (ReLEx™ SMILE) to z kolei najnowsza metoda, która charakteryzuje się najmniejszą inwazyjnością i najkrótszym czasem rekonwalescencji.
Każdy z typów laserowej korekcji wzroku różni się nieco techniką wykonania i wskazaniami, jednak cel wszystkich jest ten sam – wyleczyć wadę wzroku i przywrócić ostre widzenie. Metoda jest dobierana indywidualnie do kształtu powierzchni rogówki czy szczegółowych pomiarów krzywizny rogówki w odniesieniu do jej przekroju.
FAQ
Co jest przyczyną astygmatyzmu?
Astygmatyzm to wada wzroku, która bywa dziedziczna, może pojawić się na skutek urazu lub w sytuacji, gdy rogówka przybiera kształt stożka. Wadę wywołują również nieprawidłowości w budowie soczewki.
Czy można pozbyć się astygmatyzmu w sposób trwały?
Astygmatyzm występuje w różnych rodzajach. Jednak niezależnie od typu wady można dokonać trwałej i bezpiecznej korekcji wzroku za pomocą zabiegu laserowego, który jest całkowicie bezbolesny. Całe działanie wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym i trwa zaledwie kilkanaście minut. Laserowa korekcja wzroku poprzedzona jest zawsze badaniem kwalifikacyjnym.
W jaki sposób objawia się astygmatyzm?
Poważne objawy świadczące o wysokiej wadzie mogą znacznie utrudniać wykonywanie codziennych czynności. To zaburzenia kształtów i rozmycie linii oraz obrazu. Niewyraźne są zarówno rzeczy znajdujące się blisko, jak i daleko. U wielu astygmatyków występują też bóle głowy i oczu, a także charakterystyczne pogorszenie widzenia nocą i wieczorami.
Źródła:
Molska, M., and R. Naskręcki. “Astygmatyzm–klasyfikacja, metody badania i korekcji.” Optyka 1 (2015): 36-38.
Wierzbowska, Joanna, and Barbara Czarnota-Nowakowska. “Gojenie rogówki w wybranych rodzajach zabiegów laserowej korekcji wady wzroku.” OphthaTherapy. Therapies in Ophthalmology 8.4 (2021): 276-281.
Klonowski, Paweł, and Robert Rejdak. “Zastosowanie wewnątrzgałkowych soczewek torycznych w trakcie operacji zaćmy u pacjentów z chorobami zniekształcającymi rogówkę.” OphthaTherapy 3.4 (2016): 280-285.
Grupcheva, C. N. “Pełna korekcja wad wzroku–spojrzenie międzynarodowe.” Optyka (2013).