Celem leczenia jest zahamowanie postępu choroby w stopniu, który pozwoli pacjentowi na zachowanie użytecznej ostrości wzroku do końca życia. Osiągnięcie tego celu umożliwia stałe utrzymywanie w chorym oku bezpiecznego, indywidualnie ustalonego ciśnienia – tzw. ciśnienia docelowego.
Bezpieczny poziom ciśnienia wewnątrzgałkowego jest zakładany wstępnie na podstawie stwierdzonego przy pierwszym badaniu:
- uszkodzenia anatomicznego nerwu wzrokowego (wygląd tarczy nerwu wzrokowego podczas badania dna oka wraz ilościową analizą jej parametrów, udokumentowaną barwnym wydrukiem jednego z badań obrazowych (OCT lub GDx, albo HRT),
- uszkodzenia funkcji wzroku widocznego w polu widzenia (czarno-biały wynik badania komputerowego),
- poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego
Bezpieczny poziom ciśnienia osiąga się wtedy, gdy:
- badanie tonometryczne wskazuje na uzyskanie w wyniku leczenia założonego poziomu trwałego spadku ciśnienia wewnątrzgałkowego. Takie badanie konieczne jest raz na 3 miesiące.
- wykonywane 1–2 razy w roku kontrole za pomocą jednej z wybranych metod obrazowania ilościowego warstwy włókien nerwowych i nerwu wzrokowego (OCT, GDx lub HRT), a także badania pola widzenia zawsze tym samym typem aparatu, wskazują na zahamowanie postępu jaskrowego uszkodzenia nerwu wzrokowego.
Sposób postępowania dostosowuje się indywidualnie do sytuacji każdego chorego. Zależy on m.in. od stopnia uszkodzenia nerwu wzrokowego i widzenia w chwili rozpoznania, od szybkości postępowania uszkodzenia wzroku oraz od wieku pacjenta. I tak na przykład, jeśli zmiany wywołane przez jaskrę mają charakter początkowy, choroba postępuje powoli, to zwykle leczenie rozpoczyna się od kropli ocznych. Jeśli natomiast uszkodzenia są bardzo zaawansowane i choroba szybko postępuje, to wybiera się leczenie operacyjne.
Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Działają one przez zmniejszenie produkcji cieczy wodnistej lub ułatwienie jej odpływu. Jeżeli mimo stosowania leków nie udaje się obniżyć ciśnienia wewnątrzgałkowego, wykonuje się zabieg laserowy lub operację.
Operacje przeciwjaskrowe polegają w uproszczeniu na wytworzeniu nowej drogi odpływu z oka cieczy wodnistej, co zmniejsza ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wykonuje się je w znieczuleniu miejscowym.
Selektywna trabekuloplastyka laserowa SLT jest bezpieczną, nieinwazyjną i efektywną metodą obniżenia ciśnienia śródgałkowego w różnych postaciach jaskry z otwartym kątem przesączania i w nadciśnieniu ocznym.Zabieg charakteryzuje się bardzo krótkim czasem trwania i niską energią impulsu laserowego, co chroni przed powstaniem efektu termicznego. Jest techniką bezpieczną – nie występują efekty uboczne, nie powstają również blizny. Zabieg (SLT) można wielokrotnie powtarzać.
Irydotomia laserowa w jaskrze z zamykającym się kątem polega na wykonaniu laserem małego otworu w tęczówce, przeważnie na godzinie 1 lub 11. Ułatwia się w ten sposób odpływ cieczy wodnistej do komory przedniej oka. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu kroplowym, po uprzednim zwężeniu źrenic. Jest techniką bezpieczną – nie występują efekty uboczne.
Należy pamiętać, że zabieg chirurgiczny lub laserowy, który został wykonany zbyt późno, może już nie powstrzymać procesu chorobowego. W zależności od postaci choroby (jaskra z zamkniętym lub otwartym kątem) stosuje się rożne metody leczenia. Celem leczenia jaskry jest zatrzymanie postępu choroby.
Bibliografia:
- Gupta D, Chen PP. Glaucoma. Am Fam Physician. 2016 Apr 15; 93(8): 668-74. PMID: 27175839.
- Schuster A.K., Erb C., Hoffmann E.M., Dietlein T., Pfeiffer N. The Diagnosis and Treatment of Glaucoma. Dtsch Arztebl Int. 2020 Mar 27; 117(13): 225-234. doi: 10.3238/arztebl.2020.0225. PMID: 32343668; PMCID: PMC7196841.
- Niżankowska M.H. Podstawy okulistyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione. VOLUMED, Wrocław 2000.
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/jaskra/73325,jaskra