Refrakcja oka (załamywanie światła) umożliwia człowiekowi wyraźne widzenie różnych obrazów. Na czym dokładnie polega ten mechanizm i jakie są najczęstsze wady refrakcji? Jak wygląda pomiar wady refrakcji u lekarza okulisty? Wyczerpujące odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części tego artykułu.
Zaburzenia refrakcji i akomodacji
Refrakcja oka jest procesem, do którego dochodzi w trakcie załamywania promieni świetlnych w narządzie wzroku. Najpierw promienie docierają do rogówki oka, a następnie do soczewki i kolejno do siatkówki. Z siatkówki oka impulsy są przenoszone dzięki nerwom wzrokowym do mózgu. W trakcie tego procesu promienie świetlne są załamywane, tj. ulegają refrakcji na rogówce i soczewce, co sprawia, że widzisz ostry obraz.
Omawiając mechanizm refrakcji oka, warto wspomnieć też o akomodacji. Soczewka posiada zdolność zmiany kształtu, wpływa tym samym na moc załamywania światła. Proces ten określamy właśnie akomodacją oka, która powoduje, że możesz równie ostro widzieć obiekty znajdujące się w różnej odległości od Ciebie.
Czym są wady refrakcji? Najczęstsze zaburzenia refrakcji i akomodacji oka
Gdy mechanizm załamywania światła nie przebiega prawidłowo, dochodzi do powstania konkretnych wad refrakcji (niemiarowości oka) określanych potocznie też jako wady wzroku. Wady wzroku są więc skutkiem zaburzenia refrakcji i akomodacji. U Pacjentów dotkniętych tą przypadłością, światło nie może zostać odpowiednio zogniskowane na siatkówce, widziany obraz staje się zamglony i nieostry. Wiele osób chcąc odzyskać ostrość widzenia, sięga wówczas po okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Oto podstawowe rodzaje wad refrakcji:
- Krótkowzroczność (miopia) – powoduje gorsze widzenie przedmiotów z większych odległości. W przypadku krótkowzroczności światło jest skupiane przed siatkówką. Najczęściej jest to spowodowane zbyt długą gałką oczną. Wada pogłębia się u osób, które pracują długie godziny przed monitorem komputera.
- Nadwzroczność (dalekowzroczność) – wada ta powoduje gorsze postrzeganie obiektów znajdujących się w bliskiej odległości. U dalekowidzów światło skupia się za siatkówką.
- Astygmatyzm (niezborność) – w przypadku tej wady refrakcji światło inaczej załamuje się w pionie i w poziome, na skutek czego obraz jest rozmyty. Przyczyną astygmatyzmu jest zniekształcenie rogówki, wada tak może mieć podłoże genetyczne.
Jakie są metody badania wad refrakcji oka?
Subiektywnym badaniem refrakcji oka jest metoda Dondersa, która polega na ocenie ostrości wzroku, gdy Pacjent patrzy w dal przez oprawki okularowe, do których okulista wkłada soczewki o różnej mocy aż do momentu, gdy badany stwierdzi, że obraz jest odpowiednio ostry. . Badanie to jest niemiarodajne u młodzieży i osób dorosłych, u których akomodacja oka jest bardzo silna lub doszło do skurczu akomodacji.
Obiektywnym badaniem wady refrakcji jest z kolei skiaskopia, inaczej retinoskopia. Metoda ta polega na rzutowaniu wiązki promieni świetlnych na dno oka i analizie kierunku ruchu czerwonego odblasku z dna oka w obrębie źrenicy. Aby przeprowadzić to badanie okulistyczne, specjalista musi farmakologiczne porazić mięsień rzęskowy odpowiadający za nastawność oka.
By zmierzyć astygmatyzmu, zwykle używa się tzw. keratometru, który określa krzywiznę rogówki. Długość gałki ocznej można zmierzyć dzięki USG w projekcji A lub biometrii optycznej.
Metody korygowania wad refrakcji wzroku – zabieg z użyciem lasera
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, tradycyjnymi metodami korekcji wad refrakcji są okulary lub soczewki kontaktowe. Zaburzenia refrakcji oka można też na stałe usunąć dzięki laserowej korekcji wzroku. Dzięki podaniu kropli znieczulających procedura jest praktycznie bezbolesna dla Pacjenta i trwa kilkanaście minut. Zabieg polega na użyciu lasera i korygowaniu kształtu rogówki tak, aby wpadające światło było skupiane dokładnie na siatkówce. W zależności od rodzaju wady specjalista:
- spłaszcza rogówkę (przy krótkowzroczności);
- uwypukla rogówkę (dla nadwzroczności);
- wyrównuje rogówkę (przy astygmatyzmie).
Korekta wad refrakcji nie wymaga pobytu w szpitalu, przywraca prawidłowe widzenie w sposób trwały. Niekiedy najlepszym rozwiązaniem jest refrakcyjna wymiana soczewki.
FAQ
Jak skorygować wady refrakcji oka?
Możesz skorzystać z korekcji okularowej, soczewkowej lub poddać się laserowej korekcji wzroku. Osoby, które nie kwalifikują się do usuwania wady laserem, mogą skorzystać z refrakcyjnej wymiany soczewki.
Co powoduje błędy refrakcji?
Błędy refrakcji oka mogą być spowodowane zbyt długą gałką oczną, starzeniem się soczewki lub nieprawidłowym kształtem rogówki. Jeśli chcesz sprawdzić stan narządu wzroku, umów się na konsultację z naszymi specjalistami i skorzystaj z kompleksowej diagnostyki.
Jak interpretować wyniki badań okulistycznych?
Interpretacją wyników badań okulistycznych powinien zająć się specjalista. Jesteś zainteresowany diagnostyką narządu wzroku? Umów się na spotkanie ze specjalistą i skorzystaj z nowoczesnych narzędzi diagnostycznych.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/68648,badanie-wady-wzroku-wady-refrakcji [dostęp: 16.04.2024 r.]