Czym jest AMD?

AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej (ang. Age-related Macular Degeneration) to przewlekła choroba siatkówki, ujawniająca się zwykle po 50. roku życia, najczęściej u osób o niebieskim kolorze oczu. Plamka żółta to miejsce w centralnej części siatkówki, na dnie oka, która odpowiada za wyraźne widzenie. Dzięki niej jesteśmy w stanie widzieć dokładnie otaczający nas świat i dostrzegać istniejące detale. Niestety z wiekiem plamka żółta może ulec zwyrodnieniu, w efekcie czego obrazy widziane na wprost stają się zamazane / pokrzywione / zniekształcone. Pojawiają się problemy z czytaniem, poruszaniem się, ponieważ świat widziany przez osobę dotkniętą AMD jest fragmentaryczny, niepełny.

AMD – leczenie

Całkowite wylecenie AMD nie jest możliwe. Kluczem do sukcesu i zatrzymania choroby jest odpowiednia, wczesna diagnostyka oraz wdrożone leczenie.

Do najpopularniejszych w Polsce metod leczenia AMD zalicza się:

• iniekcje doszklistkowe antyVEGF w postaci mokrej (wysiękowej) AMD
• laser 2RT w postaci suchej (zanikowej) AMD

W postaci mokrej AMD w obrębie siatkówki na dnie oczu gromadzi się płyn, który jest niejako „wysuszany” za pomocą iniekcji doszklistkowych oraz zahamowywany jest rozrost patologicznych naczyń krwionośnych. Natomiast w postaci suchej płynu nie ma, wtedy stosowany jest laser 2RT, który pobudza uszkodzone na dnie oka komórki do samoodnowy.

AMD a pomoce optyczne

AMD lub inne choroby siatkówki oka bardzo często wpływają na pogorszenie komfortu życia pacjenta. Stosowane okulary nie zapewniają odpowiedniej ostrości widzenia i nie są wystarczająco komfortowe w codziennym użytkowaniu. W takich przypadkach zaleca się stosowanie silniejszych rozwiązań optycznych, dzięki którym możliwe jest wykonywanie czynności życiowych. Należą do nich:

• binokular do oglądania telewizji – oprawiony w oprawę z zausznikami. Umożliwia swobodne oglądanie telewizji, bez konieczności angażowania rąk i zdejmowania w trakcie przerwy. Binokular nie jest dodatkową pomocą do okularów – zastępuje je całkowicie.
• okulary lupowe pryzmatyczne – stosowane u pacjentów, dla których dużą trudność sprawia odczytywanie większych lub mniejszych napisów (czytany tekst faluje, wykrzywia się, litery przeskakują, słowa są „pourywane” itp.). Większość modeli wyposażona jest w szkła w żółtawym odcieniu – jest to specjalne wykorzystanie optyki po to, aby podnieść kontrast i uwydatnić różnicę pomiędzy tłem kartki a czytanym tekstem – przez co czytanie staje się łatwiejsze.
• okulary lupowe – idealnie sprawdzają się w sytuacjach, gdy pacjent nie jest w stanie poradzić sobie z czytaniem większego druku, stosując swoje własne okulary.

Powyższe pomoce są najczęściej wybierane przez pacjentów cierpiących na AMD. Działają na podobnej zasadzie jak ręczne pomoce optyczne (np. lupy), ale pozostawiają dużą swobodę ruchu, nie angażują rąk. Przez to cechują się też większą dyskrecją niż np. zwykła lupa. Przykładem są choćby okulary lupowe pryzmatyczne, które wyglądają jak zwykłe okulary.

Należy pamiętać, że pomoce optyczne nie zastępują leczenia choroby zaleconego przez lekarza np. iniekcji doszklistkowych itp. Pozwalają one widzieć POMIMO choroby, poprawiając po prostu komfort życia pacjenta, dzięki lepszej ostrości widzenia. Niezależnie od ich stosowania, pacjent powinien pozostać pod kontrolą lekarza i stosować się do jego wskazówek.

Pomoce optyczne są bardzo dobrym wyborem i w dużym stopniu mogą wpłynąć na poprawę komfortu życia pacjenta. Warto jednak zwrócić uwagę na to, by były odpowiednio dobrane przez specjalistę.

W Optegra (dawniej Vidium Medica)

zajmujemy się doborem pomocy optycznych dla pacjentów cierpiących na AMD oraz inne choroby siatkówki.

Bibliografia:

1. Kaarniranta K., Salminen A., Haapasalo A., Soininen H., Hiltunen M. Age-related macular degeneration (AMD): Alzheimer’s disease in the eye? J Alzheimers Dis. 2011; 24(4): 615-31. doi: 10.3233/JAD-2011-101908. PMID: 21297256.
2. Virgili G., Acosta R., Bentley S.A., Giacomelli G., Allcock C., Evans J.R. Reading aids for adults with low vision. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Apr 17; 4(4): CD003303. doi: 10.1002/14651858.CD003303.pub4. PMID: 29664159; PMCID: PMC6494537.
3. Niżankowska M.H. Podstawy okulistyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione. VOLUMED, Wrocław 2000.