Choroby narządu wzroku nie należą do najczęstszych schorzeń człowieka. Jeśli jednak już wystąpią, to często jest to zapalenie spojówek – schorzenie wyjątkowo dokuczliwe i utrudniające codzienne funkcjonowanie. Można powiedzieć, że mianem „zapalenia spojówek” określamy jedną chorobę o różnej etiologii.
Infekcyjne zapalenie spojówek
Podział zapalenia spojówek ze względu na czynnik, który je wywołał obejmuje infekcyjne i nieinfekcyjne zapalenie spojówek. Za występowanie infekcyjnego zapalenia spojówek odpowiadają bakterie, wirusy oraz grzyby.
Jakie są objawy wirusowego zapalenia spojówek?
Objawy spowodowane są przez adenowirusy, które mają także znaczenie w rozwoju chorób układu oddechowego – nie dziwi zatem fakt, że wirusowe zapalenie spojówek pojawia się także w przebiegu chorób górnych dróg oddechowych. Najczęściej dolegliwości występują najpierw w jednym oku, a po upływie kilku dni , dochodzi także do zakażenia drugiego oka. Występuje przekrwienie spojówki (zaczerwienione spojówki), obrzęk powiek, wodnista, surowicza wydzielina z oka (co jest ważnym czynnikiem różnicującym), światłowstręt oraz silne łzawienie.
Jakie są objawy bakteryjnego zapalenia spojówek?
Bakteryjne zapalenie spojówek, to jedna najczęstszych chorób spojówek. Za wystąpienie objawów odpowiadają bakterie takie jak gronkowce, paciorkowce, a także bakterie atypowe. Podobnie jak w przypadku innych postaci zapalenia spojówek również u tych pacjentów pojawia się charakterystyczne przekrwienie gałki ocznej, co jest spowodowane poszerzeniem naczyń krwionośnych. Występuje obrzęk powiek, świąd połączony z uczuciem piasku pod powiekami. Dla zakażenia bakteryjnego charakterystyczna jest wydzielina o ropnym charakterze, która często skleja powieki. Lekarz okulista podczas szczegółowego badania w lampie szczelinowej również może zidentyfikować charakterystyczne zmiany infekcyjne spojówki. Węzły chłonne zazwyczaj nie są powiększone (jest to objaw bardziej charakterystyczny dla wirusowego zapalenia spojówek).
Jakie są objawy alergicznego zapalenia spojówek?
Alergiczne zapalenie spojówek jest częstą postacią chorób spojówki oka. Choroba ta jest reakcją organizmu na kontakt z alergenami (substancja, która prowadzi do wystąpienia reakcji nadwrażliwości – alergii). Skłonność do alergii jest osobniczo zmienna i substancje, które mogą powodować dokuczliwe objawy to między innymi pyły, środki chemiczne, leki, czy też sierść zwierząt. Alergiczne zapalenie spojówek cechują podobne objawy jak w przypadku innych chorób z tej grupy. Pojawia się świąd, łzawienie czy też przekrwienie oka. Często symptomy te są połączone z nieżytem nosa (katarem) – wspólne wystąpienie tych objawów nasuwa silne podejrzenie, że ich przyczyną jest właśnie alergia, która manifestuje się zapaleniem spojówek. Nie bez znaczenia pozostaje także czas trwania objawów. Alergiczne zapalenie spojówek może trwać krótko – na przykład 24 – 48 godzin, ale w niektórych sytuacjach może dojść także do przewlekłego zapalenia spojówek, gdzie objawy mogą trwać wiele miesięcy. Najczęściej sytuacja ta ma miejsce, kiedy pacjent w swoim środowisku jest narażony na stałą ekspozycję alergenową (ma stały kontakt z alergenem). Na szczęście objawy u tych chorych przybierają zazwyczaj łagodniejszą formę niż w bakteryjnym, czy też wirusowym zapaleniu spojówek. W przypadku postawienia rozpoznania alergicznego zapalenia spojówek może okazać się konieczna wizyta u lekarza alergologa.
Objawy związane z zapaleniem spojówek niezależnie od postaci są dokuczliwe. Warto zatem stosować podstawowe zasady, które pomogą uchronić się przed nimi. Przede wszystkim należy zachować higienę rąk. Należy także unikać bliskiego kontaktu z osobami, które mają objawy zapalenia spojówek – wirusowe zapalenie szerzy się bardzo łatwo. Należy pamiętać także o właściwym przechowywaniu szkieł kontaktowych, a w przypadku wystąpienia objawów świadczących o zapaleniu spojówek koniecznie należy zaprzestać ich stosowania. Nie należy również stosować kosmetyków do oczu innych osób.
Bibliografia:
- Granet D. Allergic rhinoconjunctivitis and differential diagnosis of the red eye. Allergy Asthma Proc. 2008 Nov-Dec ;29(6): 565-74. doi: 10.2500/aap.2008.29.3170. PMID: 19173783.
- Jefferis J., Perera R., Everitt H., van Weert H., Rietveld R., Glasziou P., Rose P. Acute infective conjunctivitis in primary care: who needs antibiotics? An individual patient data meta-analysis. Br J Gen Pract. 2011 Sep; 61(590): e542-8. doi: 10.3399/bjgp11X593811. PMID: 22152728; PMCID: PMC3162176.
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/83224,zapalenie-spojowek-u-doroslych