Optometrysta bada wady refrakcji, pomagając Pacjentom w doborze szkieł do okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych, ale nie tylko. Zastanawiasz się, kiedy udać się do optometrysty, a kiedy wskazana jest wizyta u okulisty? Poznaj kluczowe różnice między tymi dwoma specjalistami i zadbaj o zdrowie oczu!
Optometrysta a okulista. Sprawdź, kim jest optometrysta
Przyjrzyjmy się dwóm ważnym definicjom:
- Okulistyka (łac. oculus – oko) – dziedzina medycyny zajmująca się budową, czynnościami, rozpoznawaniem schorzeń i leczeniem oczu.
- Optometria (gr. optos – widziany i metreo – mierzenie) – dziedzina wiedzy stosowanej, zajmująca się procesem widzenia, a szczególnie ochroną, usprawnieniem, zachowaniem i rozwojem tego procesu.
Możemy zatem powiedzieć, upraszczając powyższe, że okulista leczy choroby oczu, a optometrysta wykonuje szereg testów i pomiarów. A jest co mierzyć!
Optometrysta wykonuje pomiary parametrów układu wzrokowego; odkrywa odstępstwa od norm fizjologicznych, w celu dobrania, przepisania i wykonania korekcji za pomocą okularów, soczewek kontaktowych i innych pomocy wzrokowych; prowadzi lub nadzoruje rehabilitację układu wzrokowego; w przypadku spostrzeżenia zmian sugerujących odstępstwa od norm fizjologicznych, kieruje pacjenta do lekarza specjalisty.1
W przeciwieństwie do lekarza okulisty optometrysta nie ma uprawnień do diagnozowania chorób oczu ani przeprowadzania zabiegów chirurgicznych.
Jak zostać optometrystą? Studia wyższe
Optometrysta to zawód sklasyfikowany jako specjalista o kodzie: 229501. Bycie takim specjalistą wiąże się z tym, że osoba wykonująca zawód zobowiązana jest mieć wykształcenie wyższe. Optometrysta musi więc ukończyć studia magisterskie lub studia podyplomowe (jako kontynuacja studiów magisterskich). Jak zostać optometrystą? Optometrię studiuje się jako specjalizację na kierunkach: optyka, fizyka, fizyka techniczna, biofizyka na politechnikach i uniwersytetach w Polsce.
Każdy optometrysta ma swój unikatowy Numer Optometrysty (NO) nadany przez Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki (PTOO). Na stronie PTOO można wyszukać specjalistę, którym jesteśmy zainteresowani i sprawdzić, czy ma nadany numer, a także czy jest członkiem PTOO, w którym mieści się jego praktyka optometryczna. Według Polskiej Kwalifikacji Działalności optometria wraz z logopedią zajmuje poziom KPD 86.90E.
Optometria dnia codziennego – czym zajmuje się optometrysta? Dobierze okulary i soczewki
Na co dzień większość optometrystów zajmuje się:
- doborem okularów,
- dopasowywanie soczewek kontaktowych.
Niezależnie od tego, czy specjalista ma swoją praktykę w salonie optycznym, przychodni lekarskiej, większej klinice okulistycznej, czy też w autonomicznym gabinetem optometrycznym – optometrysta przeprowadza badanie refrakcji. Pod tym trudnym słowem kryje się dobieranie najlepszej dla pacjenta korekcji okularowej, która będzie dla niego wygodna, poprawi ostrość widzenia, usprawni stan widzenia obuocznego i korzystnie wpłynie na działanie akomodacji.
Procedura badania optometrycznego powinna być zgodna ze standardami tworzonymi przez PTOO, natomiast postawa optometrysty – z Kodeksem Etyki i Postępowania Optometrysty.
Optometrysta to także kontaktolog
Każdy optometrysta po ukończeniu studiów potrafi przeprowadzić pełne badanie i dopasować soczewkę kontaktową miękką. Co więcej, zna dobrze budowę oka i przed aplikacją soczewki wykonuje badanie w lampie szczelinowej, które pozwoli zakwalifikować Pacjenta do noszenia soczewek kontaktowych.
W zależności od wyniku pomiarów podczas wizyty u optometrysty zaleci on Pacjentowi soczewkę o konkretnym trybie stosowania – jednodniową, dwutygodniową, miesięczną, night&day – z odpowiedniego materiału i danych dotyczących konstrukcji, kształtu czy rozmiaru. Przed aplikacją i po niej optometrysta aktywnie prowadzi szkolenie Pacjenta ze sposobu postępowania z soczewką kontaktową. Poza soczewkami miękkimi są też inne specjalistyczne soczewki kontaktowe, które dopasowuje optometrysta kontaktolog. Możemy spotkać soczewki:
- sztywne gazoprzepuszczalne (RGP),
- hybrydowe,
- skleralne,
- miniskleralne,
- ortokeratologiczne.
Optometria geriatryczna – specjalista bada wzrok seniorów
Optometrysta wykonuje również pomiary na seniorach, które często mają dodatkowy element – ocenę stanu soczewki wewnątrzgałkowej w lampie szczelinowej. Sprawdzając ostrość widzenia, jest w stanie określić, czy nastąpiło pogorszenie, którego nie można skorygować okularami. Ponadto przesunięcie wady wzroku w kierunku krótkowzroczności, bądź astygmatyzmu (którego wcześniej nie było) – mogą świadczyć o początkowej i rozwijającej się zaćmie. Zadaniem optometrysty jest wówczas skierowanie pacjenta do lekarza okulisty. Zaćmę leczymy operacyjnie (procedura trwa 15-30 minut).
Podobnie jest w przypadku innych podejrzewanych na badaniu schorzeń – zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD), jaskry, retinopatii cukrzycowej – jeśli optometrysta podejrzewa zmiany w obrębie gałki ocznej, jest on zobowiązany skierować pacjenta do lekarza specjalisty lub zlecić wykonanie dodatkowych badań w miejscu. Jeżeli gabinet dysponuje perymetrem, OCT, HRT i tonometrem, optometrysta przeprowadzania badania niezbędne w diagnostyce jaskry:
- pola widzenia,
- optyczną koherentną tomografię oka – plamki i tarczy nerwu wzrokowego,
- ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Czym zajmuje się optometrysta kliniczny?
W ośrodkach okulistycznych zajmujących się chirurgią bądź mikrochirurgią oka spotykamy optometrystę klinicznego. To specjalista, który ściśle współpracuje z okulistą. Pacjent przygotowywany do zabiegu laserowej korekcji wzroku, stożka rogówki, zaćmy czy jaskry poddaje się badaniom, które zgodnie ze swoimi kwalifikacjami specjaliści wykonują w zespole. Do zadań optometrysty należą badania takie jak np.:
- refrakcja obiektywna,
- refrakcja subiektywna,
- biometria optyczna,
- OCT plamek i tarcz nerwu wzrokowego,
- pole widzenia,
- gęstość komórek śródbłonka,
- tonometria bezkontaktowa (np. air-puff),
- topografia rogówki,
- pupilometria,
- keratometria.
Do zadań optometrysty należy również rozmowa z Pacjentem o planowanym postępowaniu i wyjaśnienie mu wszelkich wątpliwości dotyczących zabiegu. Optometrysta to specjalista, który często planuje wraz z lekarzem okulistą procedurę, obliczając moc soczewki wszczepianej przy zaćmie lub analizując wyniki pomiarów i przygotowując lasery do pracy przy laserowej korekcji, która przywraca chorym ostrość wzroku.
W naszej klinice gromadzimy optometrystów z każdej z opisanych dziedzin. Wiemy, że spojrzenie z różnych stron może okazać się kluczem do sukcesu, a wzajemne uzupełnianie kwalifikacji daje nam pewność, że zrobiliśmy wszystko, co się da, by Twoje widzenie poprawić i stale mieć na nie oko.
FAQ
Kiedy udać się do optometrysty?
Kiedy podejrzewasz u siebie wady wzroku i zauważyłeś pogorszenie ostrości widzenia. Jeżeli jesteś zainteresowany konsultacją z doświadczonym optometrystą, nie zwlekaj i zarezerwuj wizytę.
Czy optometrysta to lekarz?
Nie, optometrysta w przeciwieństwie do okulisty nie jest lekarzem. Dobiera okulary i soczewki kontaktowe. Jeśli chcesz zdiagnozować i leczyć choroby oczu, umów się do lekarza okulisty.
Jakie wykształcenie ma optometrysta?
Optometrysta jest absolwentem studiów magisterskich lub podyplomowych na specjalizacji optometria. Masz dodatkowe pytania dotyczące tej profesji? Skontaktuj się z naszymi specjalistami.
Autor: mgr Aleksandra Waniczek – Klinika Optegra w Krakowie
Literatura:
- http://www.ptoo.pl/optometria/optometria/
- http://www.ptoo.pl/standard-badania/
- https://www.ptoo.pl/download/ptoo/kodeks_optometrysty.pdf 1