Siatkówka pomimo swoich niewielkich rozmiarów jest niezwykle skomplikowaną częścią oka. Odpowiada za odbiór wrażeń wzrokowych, które zamieniane są na impulsy nerwowe i następnie przekazywane do ośrodkowego układu nerwowego za pomocą nerwu wzrokowego. Siatkówka oka jest narażona także na różnego rodzaju choroby i nieprawidłowości, których sposoby leczenia są całkowicie różne.
Choroby siatkówki oka
Omówienie wszystkich chorób siatkówki znacznie wykracza poza ramy tego opracowania. Warto jednak wspomnieć o najczęstszych chorobach siatkówki oraz o możliwości ich leczenia. Jednym z przykładów zwyrodnienia siatkówki oka jest choroba AMD czyli, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (ang. age related macular degeneration). To poważne schorzenie, które może prowadzić nawet do całkowitej utraty zdolności widzenia – zazwyczaj jest schorzeniem, które pojawia się u osób po 60 roku życia. Jednym z czynników ryzyka występowania AMD są choroby internistyczne, do których zaliczamy nadciśnienie tętnicze czy podwyższony poziom cholesterolu (hipercholesterolemia). Według statystyk z zwyrodnieniem plamki związanym z wiekiem częściej zmagają się kobiety. Wyróżniamy postać zanikową oraz wysiękową AMD. Objawy, które towarzyszą chorym to między innymi spadek ostrości widzenia, który staje się dokuczliwy na przykład w trakcie czytania.
Przeczytaj o odwarstwieniu siatkówki
Do uszkodzenia siatkówki dochodzi także w wyniku rozwoju jednego z nowotworów, którego już sama nazwa wskazuje, że nieprawidłowości dotyczą siatkówki – mowa o siatkówczaku, czyli retinoblastomie. To guz nowotworowy, który najczęściej występuje w jednym oku. Schorzenie znacznie częściej występuje u dzieci – to najbardziej obciążona ryzykiem grupa wiekowa. Siatkówczak może występować zarówno w sposób „przypadkowy” (spontaniczny) jak i na tle genetycznym. Terapia retinoblastomy jest nieunikniona, bowiem brak leczenia powoduje zgon dziecka.
Leczenie siatkówki oka
Przedstawione choroby siatkówki należą do zupełnie różnych grup schorzeń. Chora siatkówka oka nie zawsze da się wyleczyć, jak ma to miejsce w przypadku AMD czyli zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Brak jest specyficznego leczenia, a medycyna proponuje jedynie terapię, która ma za zadanie złagodzenie objawów, zapobieganie postępu choroby i dalszą utratę ostrości wzroku. W przypadku wysiękowej postaci AMD stosowana jest terapia fotodynamiczna oraz iniekcje doszklistkowe. Ostatnia metoda polega na bezpośrednim podawaniu leków do gałki ocznej za pomocą zastrzyków. Procedura ta przebiega w znieczuleniu miejscowym i nie sprawia pacjentowi bólu. Można więc powiedzieć, że dzięki tej metodzie w pewnym sensie zostaje zatrzymana degeneracja siatkówki.
Leczenie siatkówczaka przebiega zupełnie inaczej – jest to choroba, która należy do schorzeń nowotworowych w związku z czym priorytetem w terapii jest wyleczenie chorego i uratowanie życia, a dopiero w dalszej kolejności zachowanie zdolności do widzenia. Metody, które stosuje się w leczeniu siatkówczaka opierają się na zabiegach chirurgicznych (na przykład enukleacja, czyli wyłuszczenie gałki oczne)j. Protokoły zabiegowe obejmują także chemioterapię, oraz brachyterapię.
Przeczytaj więcej o odwarstwieniu siatkówki
Leczenie siatkówki – dostępne metody
Przedstawione choroby charakteryzują się zupełnie odmiennymi protokołami leczniczymi – jak widać leczenie siatkówki może przebiegać w różny sposób. Sposoby terapii można podzielić więc na leczenie zachowawcze, terapie laserowe oraz chirurgię oka. Każda z tych metod ma zastosowanie w okulistyce, jednak dobór odpowiedniego sposobu terapii zależy od choroby oraz stanu jej zaawansowania i rokowania. Rozwój medycyny oraz aparatury medycznej pozwolił na opracowanie metod dzięki którym szanse na zachowanie widzenia oraz ograniczenie progresji utraty wzroku jest znacznie bardziej zaawansowane niż kilka lat temu. Warto jednak pamiętać, że siatkówka w oku jest niezwykle wrażliwa – pojawienie się jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony narządu wzroku jest bezwzględnym wskazaniem do kontroli u lekarza okulisty. U niektórych pacjentów nawet najprostsze sposoby leczenia mogą przynieść oczekiwany efekt.
Autor: mgr Magdalena Wysocka