Laserowa korekcja wzroku rokrocznie odmienia życie coraz większej liczby pacjentów z wadami widzenia. Krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm mogą być dziś usunięte przy pomocy jednego szybkiego zabiegu. Kto może z niego skorzystać? Jakie są ograniczenia wiekowe? Poniżej przedstawiamy zbiór najważniejszych informacji na temat tej metody leczenia.
Na czym polega wada wzroku?
Nasze oczy są złożone z wielu małych, ale wysoce wyspecjalizowanych struktur. Jedną z najważniejszych jest siatkówka – warstwa znajdująca się wewnątrz gałki ocznej. Składa się ona z komórek, które „zamieniają” wpadające światło na impuls nerwowy. Taka informacja jest następnie przekazywana do mózgu. Niestety, wszelkie zaburzenia tego procesu spowodują, że nasze widzenie nie będzie prawidłowe.
W przypadku wad wzroku wiązki światła wpadające do oka nie trafiają precyzyjnie w jeden punkt siatkówki, tylko ogniskują się:
- przed nią – tak jest w krótkowzroczności,
- za nią – w nadwzroczności,
- w dwóch (lub więcej) różnych jej punktach – w astygmatyzmie.
Przyczynami takiego stanu rzeczy mogą być nieprawidłowe wymiary gałki ocznej (wystarczy tu różnica rzędu ułamka milimetra!), długotrwałe wpatrywanie się w ekran komputera lub telewizora, które powoduje osłabienie akomodacji (jest to szczególnie ważne u dzieci), a także czynniki genetyczne.
Jak wygląda zabieg laserowej korekcji wzroku?
Istotą tej formy leczenia jest wykonanie laserowej korekty powierzchni rogówki – okulista modeluje ją w taki sposób, aby światło wpadające do oka ulegało odpowiedniemu załamaniu, a następnie trafiało precyzyjnie na siatkówkę. Skomplikowane? Nic bardziej mylnego! Laserowa korekcja wzroku jest jednym z najprostszych i najłatwiejszych do wykonania zabiegów w okulistyce, a prawdopodobnie również w medycynie w ogóle.
Ci, którzy słowo „zabieg” kojarzą z długimi i stresującymi operacjami w szpitalu będą zaskoczeni, jak bardzo wyobrażenie to różni się od rzeczywistego przebiegu laserowej korekcji wzroku. Mamy tu bowiem do czynienia z procedurą, w której kładzie się duży nacisk na komfort pacjenta. Jest ona bardzo krótka (trwa ok. 15-20 minut) i całkowicie bezbolesna (dzięki zastosowaniu miejscowego znieczulenia). Co więcej, najczęściej jest wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, tzn. w jednym dniu zgłaszamy się do kliniki, poddajemy zabiegowi i ok. godzinę po zakończeniu leczenia wracamy do domu. Tym samym praktycznie z dnia na dzień możemy pozbyć się swojej wady wzroku i jednocześnie pożegnać okulary oraz soczewki kontaktowe!
Laserowa korekcja wzroku a wiek pacjenta
Aby zabieg mógł przynieść oczekiwane efekty, wada wzroku musi być ustabilizowana. Chodzi o to, że w okresie dojrzewania i rozwoju organizmu rośnie również gałka oczna. Do momentu, w którym ten wzrost nie ustanie wada widzenia także może się jeszcze powiększyć – proces ten trwa zwykle do ok. 18 r.ż. Skuteczna korekcja jest możliwa tylko wtedy, gdy nie ma ryzyka pogłębienia się wady. Dlatego dolną granicą wieku, od której wykonuje się laserową korekcję wzroku, jest 18 rok życia.
Jeśli zaś chodzi o górny „limit”, obecnie za taki uznaje się wiek 65 lat. Trzeba jednak pamiętać, że najlepszym czasem na poddanie się zabiegowi laserowej korekcji wzroku jest okres od 18 do ok. 38 roku życia. Po 38 roku życia spada akomodacja a co za tym idzie każdy człowiek zaczyna potrzebować okularów do czytania. Laserowa korekcja wzorku nie eliminuje tego problemu zatem zabieg nie przyniesie pożądanych efektów i pacjent mimo że pozbędzie się okularów do chodzenia, nadal będzie musiał korzystać z okularów do czytania. Dlatego dla osób, u których wystąpiła już presbiopia (czyli potocznie zwana starczowzroczność) lepszym rozwiązaniem będzie zabieg Refrakcyjnej Wymiany Soczewek, który eliminuje zarówno konieczność noszenia okularów do chodzenia jak i do czytania.
Miej oko na starczowzroczność!
Mętnienie soczewki nie jest jedynym problemem, jaki może nas spotkać w miarę upływu lat. W okolicy 38. roku życia u każdego i każdej z nas zaczyna rozwijać się tzw. starczowzroczność (presbyopia). To naturalny proces stopniowej utraty akomodacji przez nasze oko, który postępuje do mniej więcej 65 r.ż. Objawia się pogorszeniem widzenia z bliska, przez co osoby w tym wieku często muszą używać szkieł z korekcją do bliży – popularnych „okularów do czytania”. Niestety, laserowa korekcja wzroku nie jest w stanie w pełni skorygować tej wady: jedno oko można „nastawić” do patrzenia w dal, drugie zaś – z bliska. Rozwiązanie takie nazywa się monowizją. Jak wspomnieliśmy wcześniej, najlepszą formą leczenia wad wzroku u osób po 38 roku życia (a więc również u pacjentów ze starczowzrocznością) jest refrakcyjna wymiana soczewki. Dzięki niej, przy zastosowaniu tzw. implantu wieloogniskowego, znika konieczność korzystania z dwóch par okularów.
A co z osobami, które wcześniej poddały się laserowej korekcji wzroku i z biegiem lat wystąpiła u nich naturalnie starczowzroczność? Tacy pacjenci również mogą skorzystać z refrakcyjnej wymiany soczewki. W ich przypadku – ponieważ „stara” wada została już znacznie wcześniej usunięta za pomocą lasera – zabieg ten koryguje tylko presbyopię.
Przeciwwskazania do zabiegu
W tym miejscu warto wspomnieć też o przeciwwskazaniach do wykonania laserowej korekcji wzroku. Choć jest to zabieg bardzo bezpieczny, nie zaleca się przeprowadzania go m.in. u:
- kobiet w ciąży i w okresie karmienia;
- w przypadku niektórych chorób autoimmunologicznych;
- pacjentów ze schorzeniami takimi jak jaskra, zaćma, choroby plamki żółtej;
- przy zaburzeniach gojenia.
Jak już wspominaliśmy, istotnym przeciwwskazaniem jest też wiek niższy niż 18 i wyższy niż 65 lat oraz nieustabilizowana wada wzroku.
Rekonwalescencja po laserowej korekcji wzroku
Po zakończonym zabiegu rozpoczyna się okres rekonwalescencji. Oczy potrzebują trochę czasu, zanim zaczną w pełni wykorzystywać efekty korekcji. W tym okresie możliwe są wahania ostrości widzenia, początkowo również dyskomfort związany z procesami gojenia. Jest to jednak zupełnie normalne i z czasem mija. W pierwszych tygodniach po zabiegu musimy pamiętać o stosowaniu się do kilku zasad, m.in.:
- unikamy tarcia i zabrudzenia oczu, wizyt w zadymionych pomieszczeniach i kontaktu z osobami przeziębionymi;
- nie korzystamy z solarium, a na zewnątrz stosujemy okulary z filtrem UV;
- unikamy większego wysiłku fizycznego;
- ograniczamy pracę wzrokową, szczególnie przed ekranami komputerów czy smartfonów;
- stosujemy się do zaleceń lekarza i przyjmujemy przepisane krople do oczu.
Dzięki temu rekonwalescencja będzie przebiegała szybciej i wkrótce będziemy mogli cieszyć się pełnymi efektami laserowej korekcji wzroku!
Bibliografia:
- Wilkinson J.M., Cozine E.W., Kahn A.R. Refractive Eye Surgery: Helping Patients Make Informed Decisions About LASIK. Am Fam Physician. 2017 May 15; 95(10): 637-644. PMID: 28671403.
- Mohammadpour M. LASIK and systemic contraindications. Ophthalmology. 2007 May; 114(5): 1032-3; author reply 1033-4. doi: 10.1016/j.ophtha.2007.02.009. PMID: 17467541.
- Bower K. S, Woreta F. Update on contraindications for laser-assisted in situ keratomileusis and photorefractive keratectomy. Curr Opin Ophthalmol. 2014 Jul; 25(4): 251-7. doi: 10.1097/ICU.0000000000000055. PMID: 24837576.
- Lens A., Nemeth S.C., Ledford J.K. Anatomia i fizjologia narządu wzroku. Misiuk-Hojło M. (red). Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2010.
- Niżankowska M.H. Podstawy okulistyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione. VOLUMED, Wrocław 2000.