Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną – to fakt z którym trudno dyskutować. Szacuje się, że na świecie żyje z nią ponad 420 milionów ludzi. Mimo postępu medycyny, liczba chorych nadal wzrasta. Poważnym problemem są powikłania cukrzycy, które mogą dotyczyć całego organizmu – nawet gałki ocznej. Jednym z nich retinopatia cukrzycowa. Jakie są możliwości leczenia?
Cukrzycowa choroba oczu
Retinopatia cukrzycowa jest efektem długo trwającej, niekontrolowanej hiperglikemii (podwyższony poziom cukru we krwi). Dochodzi do patologicznych zmian w obrębie siatkówki, czyli części oka odpowiedzialnej za proces prawidłowego widzenia. W początkowych stadiach cukrzycy, chorzy bardzo często nie zgłaszają niepokojących objawów, jednak to właśnie czas jej trwania jest największym czynnikiem ryzyka pojawienia się retinopatii cukrzycowej. Im dłużej trwa cukrzyca tym większe ryzyko rozwoju retinopatii cukrzycowej. Leczenie każdego chorego dobierane jest indywidualnie na podstawie szczegółowej diagnostyki. Jakie są możliwości leczenia retinopatii cukrzycowej?
Retinopatia cukrzycowa – leczenie laserem
Laseroterapia w retinopatii cukrzycowej przynosi dobre efekty terapeutyczne. Zabieg ten jest nazywany fotokoagulacją laserową i polega na zamknięciu patologicznych naczyń krwionośnych w obrębie siatkówki oraz wyeliminowaniu niedokrwionych obszarów siatkówki.
Chociaż nazwa brzmi poważnie i kojarzy się z dużym zabiegiem, to należy wspomnieć, ze jest on wykonywany w znieczuleniu miejscowym, w warunkach ambulatoryjnych i pacjent tego samego dnia wraca do domu. Dzięki tej metodzie możliwe jest zmniejszenie zmian cukrzycowych w siatkówce oka. Efekt laseroterapii zależy od stopnia zaawansowania retinopatii cukrzycowej w momencie rozpoczęcia leczenia. Im mniejsze zmiany w jej obrębie tym większa szansa na dobry efekt terapeutyczny. Konieczna ilość zabiegów do wykonania zależy od wyjściowego stanu siatkówki. Laseroterapia ma głównie zastosowanie w retinopatii proliferacyjnej.
Zmiany cukrzycowe w siatkówce oka – leczenie
Leczenie laserem nie jest jedynym sposobem terapii retinopatii cukrzycowej. Dodatkową metodą są iniekcje leków antyangiogennych (anty – VEGF) do ciała szklistego. Dzięki podawaniu tych związków dochodzi do blokady czynników wzrostu, które mają udział w tworzeniu nowych naczyń krwionośnych. Zabieg podobnie jak laseroterapię wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu chory tego samego dnia wraca do domu. Przed wykonaniem iniekcji preparatów anty – VEGF konieczne jest badanie okulistyczne oraz badania dodatkowe, do których zaliczamy angiografię fluoresceinową czy OCT (optyczna koherentna tomografia). Oczywiście uzyskane efekty zależą od stanu wyjściowego retinopatii cukrzycowej. W zaawansowanych postaciach retinopatii cukrzycowej może okazać się konieczne wykonanie zabiegu witrektomii. Warto wspomnieć, że iniekcje doszklistkowe czy laseroterapia należą do metod stosunkowo mało inwazyjnych.
Oko w cukrzycy
Cukrzyca stanowi poważny problem medycyny XXI wieku. Pomimo tego, że dostępne są nowoczesne metody terapeutyczne, to nadal retinopatia cukrzycowa pozostaje jedną z przyczyn utraty wzroku. Pogorszenie wzroku w cukrzycy pojawia się stopniowo. „Lepiej zapobiegać niż leczyć” to stwierdzenie, które ma świetne zastosowanie w przypadku retinopatii cukrzycowej. Do metod prewencyjnych zaliczamy oczywiście utrzymanie prawidłowej wartości glikemii – konieczne jest dążenie do wyrównania zaburzeń cukrzycowych. Dla określenia wyrównania cukrzycy pomocne może okazać się oznaczenie poziomy hemoglobiny glikowanej HbA1c, która obrazuje jaki był poziom glukozy w ciągu ostatnich trzech miesięcy.
Poziom glikemii to nie jedyny parametr, który warto kontrolować, bowiem są jeszcze inne czynniki ryzyka rozwoju retinopatii cukrzycowej. Należą do nich nieprawidłowy poziom cholesterolu czy ciśnienia tętniczego krwi. Chory z retinopatią cukrzycową często jest pod kontrolą lekarza okulisty oraz internisty.
Bibliografia:
- Wang W., Lo A.C.Y. Diabetic Retinopathy: Pathophysiology and Treatments. Int J Mol Sci. 2018 Jun 20; 19(6): 1816. doi: 10.3390/ijms19061816. PMID: 29925789; PMCID: PMC6032159.
- Gajewski P. (red.). Interna Szczeklika 2019. Wyd. 10. Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
- Niżankowska M.H. Podstawy okulistyki. Wydanie II poprawione i uzupełnione. VOLUMED, Wrocław 2000.
- https://podyplomie.pl/diabetologia/26179,retinopatia-cukrzycowa-mozliwosci-leczenia