Wzrok to jeden z naszych najcenniejszych zmysłów, dlatego należy o niego odpowiednio zadbać. Co można zrobić, żeby oczy były zdrowe? Co im szkodzi i czego warto unikać?
Oto 5 najważniejszych zasad, które pozwolą zadbać o wzrok.
1. Zdrowo się odżywiaj i ogranicz używki.
„Jesteś tym co jesz” – głosi słynne powiedzenie. I trudno odmówić mu racji, ponieważ to, co spożywamy ma istotny wpływ na kondycję zdrowotną naszego ciała – a więc i naszego wzroku. Co jeść, aby oczy były zdrowe i by zmniejszyć ryzyko wystąpienia groźnych chorób oczu, np. jaskry?
W diecie powinno się znaleźć więcej:
- Witaminy A (np. marchew surowa, sok z marchwi);
- Witaminy C (np. czarna porzeczka, natka pietruszki);
- Witaminy E (np. szpinak, migdały, orzechy laskowe);
- Kwasów omega-3 (np. morskie ryby, orzechy włoskie);
- Luteiny (np. warzywa zielone, dynia, papryka, jagody);
- Cynku (np. rośliny strączkowe, pieczarki, mięso wieprzowe i wołowe).
Jednak zwiększenie spożycia wymienionych produktów to nie wszystko. Zdrowiu naszych oczu pomoże również rzucenie palenia (nałóg ten może prowadzić do wystąpienia m.in.: zaćmy czy też zwyrodnienia plamki żółtej) oraz ograniczenie alkoholu. Nadużywanie tego ostatniego potrafi w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do utraty widzenia.
2. Pamiętaj o odpowiednich przerwach w trakcie pracy wzrokowej, unikaj przemęczania oczu i wykonuj odpowiednie ćwiczenia.
Trudno sobie dziś wyobrazić świat bez korzystania z telefonów, komputerów, czy tabletów. Cały czas otaczają nas ekrany –każdego dnia spędza się z przy nich kilka razy więcej czasu niż jeszcze 20 lat temu. To sprawia, że przed naszym wzrokiem pojawiło się zupełnie nowe wyzwanie.
Należy pamiętać, że długi czas spędzany przed ekranami szkodzi naszym oczom. Koniecznie jest robienie przerw, dzięki którym uniknie się przemęczenia wzroku. Co 20-30 minut dobrze jest odejść na chwilę od ekranu i przez około 2 minuty popatrzeć gdzieś w dal, np. przed okno. Oczy najbardziej relaksuje kolor zielony, ale jeśli za oknem nie widać drzew, wystarczy, że popatrzy się w jakiś inny daleko położony punkt – bez względu na to, jakiej jest barwy.
Dlaczego jest to tak ważne? Podczas ciągłej pracy przed ekranem dochodzi do zaburzenia akomodacji, co może przyczyniać się do rozwoju krótkowzroczności. Spojrzenie w dal pozwala tę akomodację rozluźnić. Dodatkowo warto pamiętać o właściwym oświetleniu miejsca pracy i o częstym mruganiu- pomaga to odpowiednio nawilżyć oczy – ich suchość to kolejny problem, który pojawia się podczas zbyt długiego wpatrywania się w ekran. U niektórych osób może to prowadzić do wystąpienia schorzenia zwanego zespołem suchego oka.
W dbaniu o zdrowe oczy pomocne będzie również wykonywanie odpowiednich ćwiczeń – ich przykłady znajdziesz na końcu tekstu.
3. Chroń wzrok przed szkodliwym działaniem promieni UV.
Wychodząc na zewnątrz należy pamiętać o ochronie oczu przed promieniowaniem UV. Jest ono obecne w świetle słonecznym, więc dobrym zwyczajem byłoby stosowanie odpowiednich okularów przeciwsłonecznych. „Odpowiednich” to słowo klucz. Wiele z powszechnie dostępnych modeli ma po prostu przyciemnione szybki. Tymczasem to, co rzeczywiście ochroni oczy przed promieniowaniem to filtr UV-A i UV-B. Dlatego warto poszukać lepiej i upewnić się, że te, które kupujemy, są w niego wyposażone. Dzięki takiej ochronie mamy mniejsze ryzyko doświadczenia niektórych schorzeń narządu wzroku, np. skrzydlika, zwyrodnienia plamki żółtej, a nawet nowotworów okolicy oka.
Z tych samych powodów warto ograniczyć wizyty w solarium, podczas których konieczne jest założenie okularach ochronnych.
4. Rozsądnie korzystaj z soczewek kontaktowych
Dzięki soczewkom kontaktowym pacjenci z wadami wzroku mogą dziś widzieć ostro bez okularów. Jednak długie korzystanie z soczewek może prowadzić do wysuszania oczu, przemęczania ich i niedotlenienia rogówki. Co więcej, podczas ich zakładania i ściągania istnieje ryzyko zainfekowania oka, dlatego trzeba pamiętać o higienie podczas kontaktu z soczewkami. Nie należy w nich spać (jeśli nie są do tego przystosowane).
Przede wszystkim warto rozważyć inne, znacznie lepsze, sposoby na przywrócenie ostrego widzenia, np. laserowa korekcja wzroku czy refrakcyjna wymiana soczewki. Dzięki tym jednorazowym zabiegom można pozbyć się zarówno okularów, jak i soczewek kontaktowych, a przy tym odzyskać pełną ostrość wzroku.
5. Regularnie odwiedzaj okulistę i badaj swój wzrok.
Na koniec najbardziej oczywiste – i najczęściej przez wielu pomijane. Regularne wizyty u specjalisty pomogą zachować zdrowy wzrok, a gdyby pojawiło się jakieś schorzenie, znacznie zwiększa to szansę na jego szybkie wykrycie i skuteczne wyleczenie. W ogromnej większości chorób (również okulistycznych) sprawdza się zasada, że im wcześniej rozpoznane schorzenie, tym lepsze rokowanie i tym większa szansa na powrót do pełnego zdrowia. Łatwo to zaniedbać, dlatego przynajmniej raz do roku trzeba odwiedzić okulistę i zbadać oczy.
Oto przykłady ćwiczeń, które wykonywane regularnie przyczynią się do dobrej kondycji naszego wzroku:
- Różna wielkość tekstu – ćwiczenie polega na przeczytaniu tekstu, w którym każdy akapit napisany jest innym rozmiarem czcionki. Musimy odsunąć go od siebie na taką odległość aby największe litery były trochę rozmazane, popatrzmy na nie przez chwilę a później spróbujmy odtworzyć zdanie w myślach z zamkniętymi oczami. W ten sposób postępujemy z każdym pozostałym rozmiarem czcionki.
- Odwrócony tekst – bierzemy książkę i obracamy „do góry nogami”. Oddalamy ją od oczu na tyle, aby tekst był nieco rozmyty. Wodzimy wzrokiem po poszczególnych literach, nie skupiając się jednak na zapisanej treści. Co jakiś czas zamykamy oczy, wizualizując przeczytane litery.
- Różne odległości – tekst przybliżamy do twarzy tak, aby stał się nieostry. Nie wytężamy wzroku, aby go przeczytać – po prostu przyglądamy się konturom liter. Następnie odsuwamy go tak, byśmy mogli widzieć wyraźnie. Potem ćwiczenie powtarzamy.