Conjunctivitis w nomenklaturze medycznej oznacza zapalenie spojówek – jedno z najczęstszych schorzeń oczu, z którym pacjenci zgłaszają się do lekarza. Warto podkreślić, że schorzenie to ma różną etiologię – przyczyny występowania objawów mogą być więc różne, lekarz okulista na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz badania nie powinien mieć trudności z postawieniem właściwego rozpoznania.
Przyczyny zapalenia spojówek
Za występowanie zapalenia spojówek odpowiadają czynniki infekcyjne oraz nieinfekcyjne. Oprócz tych dwóch głównych czynników etiologicznych wyróżniamy także zapalenie spojówek towarzyszące innym chorobom – na przykład skóry.
Bakteryjne przyczyny zapalenia spojówek
Ten rodzaj zapalenia spojówek może występować na przykład po, lub przyinfekcjach górnych dróg oddechowych. To schorzenie, które zazwyczaj trwa około 1 tygodnia i charakteryzuje się obecnością obfitej ropnej wydzieliny w oku. Widoczne jest znaczne przekrwienie, obrzęk spojówek, a nawet obrzęk powiek. Na bakteryjne zapalenie spojówek często chorują dzieci.
Wirusowe przyczyny zapalenia spojówek
Wirusowe zapalenie spojówek najczęściej spowodowane jest przez adenowirusy, które głównie są odpowiedzialne za występowanie chorób układu oddechowego. Ten rodzaj zakażenia cechuje bardzo wysoki poziom zakaźności – do transmisji czynników patogennych wystarczy kontakt z chorym (zakażenie drogą kropelkową), czy też kontakt z skażonymi przedmiotami. Nie bez powodu jest więc nazywane także epidemicznym zapaleniem spojówek. Choroba początkowo rozwija się jednostronnie, ale po kilku dniach zwykle dochodzi do rozwoju stanu zapalnego drugiego oka. Objawy związane z występowaniem wirusowego zapalenia spojówek są nieco inne niż w przypadku schorzenia o tle bakteryjnym. Ważnym czynnikiem różnicującym te dwie choroby jest charakter wydzieliny ocznej, która w tym przypadku ma charakter surowiczy (lub wodnisty), a nie ropny. Wirusowemu zapaleniu spojówek często towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych przyusznych. Czasami równocześnie dochodzi do zapalenia rogówki tzw. keratoconjunctivitis,
Alergiczne przyczyny zapalenie spojówek
Alergiczne zapalenie spojówek – to schorzenie, którego etiologia jest zupełnie inna niż ma to miejsce w przypadku zapaleń powodowanych przez czynniki infekcyjne. Objawy występują na skutek kontaktu chorego z alergenami, czyli czynnikami które powodują wystąpienie alergii. Wrażliwość na nie jest osobniczo zmienna. Alergiczne zapalenie spojówek zwykle jest chorobą ludzi młodych i najczęściej rozpoczyna się przed 20 rokiem życia. Typowym symptomem świadczącym o tym schorzeniu jest świąd oka. Nieco inny jest także podział czasu trwania alergicznego zapalenia spojówek – wyróżniamy ostre zapalenie, które najczęściej ustępuje w ciągu 48 godzin. Drugim typem schorzenia jest okresowe zapalenie spojówek, które często współwystępuje z alergicznym nieżytem nosa. Charakterystyczne są okresy remisji oraz nawrotów w określonych porach roku.
Dokuczliwym rodzajem alergicznego zapalenia spojówek jest jego przetrwała postać. Co to znaczy? Alergeny na które występuje nadwrażliwość są stale obecne w środowisku chorego – przez cały rok – na przykład pleśń, czy sierść zwierząt.
Grzybicze przyczyny zapalenia spojówek
Zapalenie spojówek o tle grzybiczym zwykle towarzyszy grzybiczemu zapaleniu rogówki. Zwykle zdarza się w starszym wieku, u osób obciążanych innymi chorobami tj. cukrzyca, lub przewlekle stosujących leki sterydowe.
Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że termin „zapalenie spojówek” jest pojęciem bardzo szerokim. Przyczyny występowania dokuczliwych objawów mogą być różne, jednak lekarz okulista po przeprowadzeniu wywiadu oraz badania chorego nie powinien mieć trudności z określeniem jego rodzaju. Warto wspomnieć także, że leczenie różni się w zależności od postaci schorzenia – również z tego powodu konieczna jest wizyta u lekarza specjalisty.
Bibliografia:
- Granet D. Allergic rhinoconjunctivitis and differential diagnosis of the red eye. Allergy Asthma Proc. 2008 Nov-Dec ;29(6): 565-74. doi: 10.2500/aap.2008.29.3170. PMID: 19173783.
- Høvding G. Acute bacterial conjunctivitis. Acta Ophthalmol. 2008 Feb; 86(1): 5-17. doi: 10.1111/j.1600-0420.2007.01006.x. Epub 2007 Oct 29. PMID: 17970823.
- Pojda S.M. (red.). Okulistyka w kropelce czyli wiadomości z diagnostyki i udzielania pomocy lekarskiej w chorobach oczu dla lekarzy i studentów medycyny. Wydanie II poprawione. Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice 2006.
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/83224,zapalenie-spojowek-u-doroslych