Z pewnością nie zdziwi cię odpowiedź, że żaden artykuł w Internecie, nie da pewnej i prawidłowej odpowiedzi na tytułowe pytanie. Wiadomo, że nie dowiesz się tego, bez pełnej diagnostyki oka. Szczęśliwie, większość pacjentów pozytywnie przechodzi badanie kwalifikacyjne do laserowej korekcji wady wzroku. To o nich będziemy dzisiaj rozmawiać.
Oko z minusem
O krótkowzroczności mówimy zazwyczaj, że to wdzięczne oko do laserowej korekcji. A to dlatego, że krótkowidz, który nie widział na odległość przez wiele lat, cieszy się z poprawy widzenia już na drugi dzień. Nawet jeśli oko wymaga jeszcze stabilizacji, gojenia i nie mamy do czynienia z ostatecznym wynikiem zabiegu, lepsze widzenie dali, daje pacjentowi satysfakcję i poczucie, że jest na dobrej drodze do pozbycia się okularów na dobre. Minusowe wady wzroku usuwane są z pomocą lasera w zakresie od -0.50 do -12.00 dioptrii. Oczywiście, jak czytacie w naszych dotychczasowych wpisach, sama wielkość wady to nie wszystko. Parametry mierzone przez optometrystę i zdrowie oczu badane przez okulistę, muszą wykazać brak przeciwwskazań do przeprowadzenia korekty laserem.
Co w głównej mierze interesuje nas u krótkowidza?
Grubość rogówki. Tak, tkanka na której przeprowadzana jest operacja laserowa, powinna mieć prawidłową, lub w skrajnych przypadkach, ponadprzeciętną grubość, aby udało się usunąć wszystkie dioptrie. Topografia rogówki z wykorzystaniem Oculyzera oraz badanie przedniego odcinka oka na oct Dri Triton, pozwalają na szczegółowe określenie pachymetrii – czyli zwymiarowania rogówki. Poza tym, ważną wielkością jest również współczynnik kształtu rogówki. Mówi nam o tym, czy kształt tkanki jest wystarczająco wypukły. Zbyt płaska rogówka, którą jeszcze dodatkowo spłaszczymy poprzez ablację (działanie lasera – odparowywanie tkanki) byłaby obarczona aberracjami i nie pozwalała uzyskać pożądanej ostrości (a przede wszystkim jakości) widzenia. Podkreślamy istotę zachowania właściwych parametrów asferyczności rogówki, w szczególności w wysokiej krótkowzroczności.
Oko z plusem
Oczy z nadwzrocznością małego lub średniego stopnia, widzą na daleko całkiem nieźle przez wiele lat. Niekiedy, jeśli dodatkowo akomodacja jest osłabiona (a ta w oku plusowym zawsze więcej się napracuje), widzenie dali pogarsza się z wiekiem lub jest niestabilne w czasie. Poza tym, dokuczliwa jest męczliwość oczu przy czytaniu i nawracające bóle głowy. Czy można w nadwzroczności wykonać laser? – można. Tu ponownie zacytujemy wartości brzegowe – mianowicie, maksymalna wartość wady jaką laserujemy to +6.00 dioptrii. Jednak, tak jak i w minusach, mogą pojawić się ale. Oko dalekowzroczne, ma często rogówkę bardziej spłaszczoną niż krótkowzroczne i stanowi to przyczynek do dioptrii plusowych. I na całe szczęście, ponieważ tu rogówka ma być kształtowana tak, aby otrzymać jej większą wypukłość.
Zwracamy, więc uwagę w badaniach topograficznych, czy tkanka nie jest zbyt stroma (co objawia się większą mocą w dioptriach na mapie rogówki). Ponadto, ważna jest wielkość źrenicy. Zależy nam na tym, żeby kształt rogówki po zabiegu, był jak najbardziej regularny i przejścia pomiędzy strefami działania lasera – łagodne. Śledzimy więc szerokość źrenicy w różnych warunkach oświetleniowych z pomocą IOL Mastera i autorefraktometrów, by zachować bezpieczny margines przy planowaniu zabiegu, który nie wpłynie na widzenie w przyszłości. Oko nadwzroczne, to często nie tylko problem dotyczący samej wady, jednakże z nią ściśle związany.
Z powodu dużej, nieskorygowanej dalekowzroczności, pojawiają się często niedowidzenie i zez. Niedowidzenie oznacza, że pomimo dopasowania najlepszej korekcji, nie jesteśmy w stanie poprawić ostrości widzenia. Takie ubytki mogą być na różnym poziomie, w zależności od postępowania w dzieciństwie. Zez i niedowidzenie zazwyczaj nie są dyskwalifikujące z zabiegu laserowej korekcji. Nasz zespół optometrystów, biegłych w terapii widzenia, zdiagnozuje i wspomoże oczy ćwiczeniami, treningiem, zaleceniami do domu.
Tym sposobem można zaplanować i przeprowadzić niezbędną terapię przed lub po zabiegu,
w zależności od sytuacji pacjenta i jego dolegliwości wzrokowych.
Oko z cylindrem
Czyli astygmatyzm, o którym wiemy lub nie. Astygmatyzm zazwyczaj towarzyszy krótkowzroczności i nadwzroczności. Nazywa się go inaczej niezbornością. Często pacjent dopiero w trakcie diagnostyki w kierunku laserowej korekcji wzroku, lub standardowego doboru korekcji okularowej, dowiaduje się, że astygmatyzm go dotyczy i jest częścią jego wady wzroku. Niezborność wiąże się z tym, że najczęściej rogówka pacjenta nie ma symetrii obrotowej.
Co to oznacza? Jak pada na nią światło, to nie skupia się w pojedynczym ognisku. Mamy do czynienia zwykle z przedłużonym ogniskiem i nieostrością obrazu – szczególnie z rozmyciem w jednym kierunku. Litery rozmywają się np. zawsze do góry, albo w prawo (to zależy od osi astygmatyzmu) i towarzyszą im cienie, czy przesunięcia. Astygmatyzm to nic groźnego, to wada wzroku, którą z powodzeniem można korygować cylindrami: okularami, soczewkami okularowymi lub coraz chętniej – laserem. Laserowa korekcja wzroku w niezborności ma tę przewagę, że poprawiamy poprzez ablację kształt rogówki. Dążymy do tego, żeby nabrała bardziej regularnych kształtów i jej zdolność do załamywania światła równomiernie poprawiła się. Astygmatyzm koryguje się z wykorzystaniem techniki laserowej w zakresie do -6.00 dioptrii.
Kwalifikując pacjenta do chirurgii refrakcyjnej przy astygmatyzmie, szczególną uwagę zwracamy na to, jakiej wadzie sferycznej ten astygmatyzm towarzyszy – czy krótko- czy dalekowzroczności. I tu w zależności od wyniku, śledzimy opisane powyżej parametry, takie jak: grubość rogówki, współczynnik kształtu, szerokość źrenicy. Co więcej, interesuje nas tu również kąt kappa, czyli różnica w położeniu pomiędzy wierzchołkiem rogówki, a środkiem źrenicy, które potrafią różnić się znacząco. Wówczas bierzemy to pod uwagę przy programowaniu laserów do zabiegu.
Zakres wad wzroku to nie wszystko
Jak czytamy, zakres wad wzroku nie jest jedynym wyznacznikiem, czy poddanie się laserowej korekcji wzroku jest dla nas. Jednak przekonujący jest fakt, że mamy wachlarz rozwiązań, jeśli chodzi o planowanie zabiegów laserowych i zwracając uwagę na poszczególne, zindywidualizowane parametry, możemy być o krok dalej. Najważniejsze jest sumienne badanie kwalifikacyjne i wykrycie nieprawidłowości związanych z okiem na tym etapie. Następnie, konsekwentnie możemy planować, operować i rehabilitować widzenie, by każdy miał szansę widzieć lepiej, a na koniec dnia – najlepiej jak potrafi.
Bibliografia:
- Cooper J., Tkatchenko A.V. A Review of Current Concepts of the Etiology and Treatment of Myopia. Eye Contact Lens. 2018 Jul; 44(4): 231-247. doi: 10.1097/ICL.0000000000000499. PMID: 29901472; PMCID: PMC6023584.
- Morlet N., Minassian D., Dart J. Astigmatism and the analysis of its surgical correction. Br J Ophthalmol. 2001 Sep; 85(9): 1127-38. doi: 10.1136/bjo.85.9.1127. PMID: 11520769; PMCID: PMC1724117.
- Wilkinson J.M., Cozine E.W., Kahn A.R. Refractive Eye Surgery: Helping Patients Make Informed Decisions About LASIK. Am Fam Physician. 2017 May 15; 95(10): 637-644. PMID: 28671403.
- https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/wadywzroku/74691,nadwzrocznosc