Zapalenie spojówek, to jedna z najczęściej występujących chorób oczu. Za wystąpienie dokuczliwych objawów odpowiedzialne są różne czynniki – najczęściej są to alergeny, wirusy czy bakterie. Leczenie każdej postaci zapalenia spojówek jest inne i decyduje o nim lekarz okulista po przeprowadzeniu wywiadu oraz dokładnym zbadaniu pacjenta.
Zapalenie spojówek – czym leczyć?
To częste pytanie, które zadają pacjenci. Dokuczliwe objawy pod postacią świądu, pieczenia, łzawienia, opuchlizny, czy też wydzieliny zwykle skłaniają do szybkiej wizyty u lekarza okulisty. Dokładne badanie przez specjalistę, pozwoli określić przyczynę dolegliwości i wdrożenie szybkiego, skutecznego leczenia. Poznanie czynnika sprawczego dolegliwości determinuje sposób leczenia – dla przykładu przy wirusowej etiologii zapalenia spojówek, nie zastosujemy antybiotyku, który wykazuje działanie jedynie w stosunku do bakterii, i okazałby się nieskuteczny w terapii, w konsekwencji doprowadzając do przedłużenia i być może narastania nieprzyjemnych objawów.
Co pomaga na bakteryjne zapalenie spojówek?
Jeśli badanie oraz wywiad lekarski na to wskazują, że etiologią zapalenia spojówek są bakterie to konieczne jest zastosowanie antybiotyku – najczęściej pod postacią kropli do oczu lub maści. Grupy antybiotyków stosowane w leczeniu tego schorzenia to makrolidy, fluorochinolony czy sulfonamidy. W przypadku terapii bakteryjnego zapalenia spojówek stosuje się leczenie empiryczne (bez pobierania materiału do badania mikrobiologicznego) na bazie antybiotyków, których spektrum działania pozwala wyeliminować bakterie, które najczęściej powodują ten rodzaj dolegliwości. Po zastosowanym leczeniu, objawy powinny ustąpić w ciągu kilku dni.
Jak wyleczyć wirusowe zapalenie spojówek?
Wirusowe zapalenie spojówek spowodowane jest adenowirusy – szybko się rozprzestrzenia i daje nieco inne objawy niż schorzenie o tle bakteryjnym. Nie występuje ropna wydzielina (chyba, że doszło do nadkażenia bakteriami) – ma ona wodnisty charakter. Występuje łzawienie, zaczerwienienie oka, obrzęk powiek i światłowstręt. Należy podkreślić, że wirusowe zapalenie spojówek ulega samowyleczeniu (trwa to jednak długo – nawet 3 – 4 tygodni). Stosuje się głownie leczenie objawowe, które ma na celu zmniejszenie dolegliwości związanych z infekcją. Obecnie dostępne na rynku preparaty przeciwwirusowe nie są skuteczne w przypadku większości wirusowych zapaleń. Wyjątkiem jest zapalenie na tle wirusów z grupy Herpex, wtedy stosuje się odpowiednie leki przeciwwirusowe.
Alergiczne zapalenie spojówek – co pomaga?
Alergiczne zapalenie spojówek często trwa długo – jeśli alergen, który powoduje reakcję nadwrażliwości znajduje się w bezpośrednim otoczeniu chorego, objawy mogą występować bardzo długo – nawet miesiącami i latami. Konieczna jest zatem jego identyfikacja i eliminacja. W dużej mierze są to działania profilaktyczne, które są znacznie łatwiejsze, jeśli uda się poznać czynnik odpowiedzialny za wywołanie dokuczliwych objawów. Oprócz działania profilaktycznego w chwili wystąpienia symptomów może okazać się konieczne stosowanie leków przeciwalergicznych podawanych miejscowo. Dodatkowo pomocne może okazać się przemywanie oka preparatem sztucznych łez lub roztworem soli fizjologicznej. Doustne leki przeciwalergiczne często nie są skuteczne w przypadku zapalenia spojówek.
Zapalenie spojówek – leczenie w domu?
Zapalenie spojówek z powodzeniem leczone jest w warunkach ambulatoryjnych – nie jest konieczny pobyt w szpitalu – oczywiście, jeśli nie wystąpią groźne powikłania, które najczęściej są konsekwencją zbyt późnego zgłoszenia się do lekarza okulisty. Warto wspomnieć także o leczeniu zapalenia spojówek w warunkach domowych, bowiem oprócz zaleconych leków konieczne jest również przestrzeganie podstawowych zasad, które przyspieszą proces leczenia i zmniejszą ryzyko zarażenia pozostałych domowników. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów należy często myć ręce – zakaźność w przypadku zapalenia spojówek (szczególnie o tle wirusowym jest bardzo duża). Konieczne jest stosowanie oddzielnych ręczników. Jeśli na co dzień stosujesz szkła kontaktowe, w trakcie występowania zapalenia spojówek koniecznie z nich zrezygnuj.
Zapalenie spojówek dla wielu pacjentów mogą wydawać się prostym w terapii schorzeniem. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak stosowanie leków przepisanych przez lekarza okulistę.
Bibliografia:
- Høvding G. Acute bacterial conjunctivitis. Acta Ophthalmol. 2008 Feb; 86(1): 5-17. doi: 10.1111/j.1600-0420.2007.01006.x. Epub 2007 Oct 29. PMID: 17970823.
- Jefferis J., Perera R., Everitt H., van Weert H., Rietveld R., Glasziou P., Rose P. Acute infective conjunctivitis in primary care: who needs antibiotics? An individual patient data meta-analysis. Br J Gen Pract. 2011 Sep; 61(590): e542-8. doi: 10.3399/bjgp11X593811. PMID: 22152728; PMCID: PMC3162176.
- Skevaki C.L., Galani I.E., Pararas M.V., Giannopoulou K.P., Tsakris A. Treatment of viral conjunctivitis with antiviral drugs. Drugs. 2011 Feb 12; 71(3): 331-47. doi: 10.2165/11585330-000000000-00000. PMID: 21319870.
- Antoniak K. Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych narządu wzroku. Postępy farmakoterapii 2009; 65(2): 124-31.